Związki frazeologiczne są bardzo ciekawym elementem każdego języka.
To swoiste połączenie słów, ktore tworzą razem wyrażenie mające znaczenie symboliczne.

Postanowiłam zebrać 20 ciekawych i najbardziej żywych związków frazeologicznych w języku ukraińskim. Te zwroty doskonale podtrzymują rozmowę, nadają jej koloryt oraz wzmacniają przekazywane treści. Także dzięki nim można lepiej poznać czym ukraiński naród żyje i w jaki sposób myśli.

Do każdego frazeologizmu podałam jego dosłowne tłumaczenie, objaśnienie w języku polskim, przykład użycia w zdaniu ukraińskim, a także polski odpowiednik.

1. Ні риба ні мʼясо (ni ryba, ni mięso) - «o czymś nieokreślonym, nie wiadomo jakim».

Polski odpowiednik: ni pies, ni wydra

Його доповідь на конференції була ні риба ні м’ясо, він говорив про все і ні про що.

2. Собаці під хвіст (psu pod ogon) - «o czymś, co nie jest nic warte, nie przyda się, nie zda się na nic»

Polski odpowiednik: psu na budę

Усе, про що ми говорили, пішло собаці під хвіст.

3. Класти зуби на полицю (kłaść zęby na półkę) - «nie mieć co jeść, cierpieć głód»

Polski odpowiednik: gryźć kamienie

Сьогодні вона купує дорогий брендовий одяг, а завтра буде класти зуби на полицю.

4. Кусати собі лікті (gryźć sobie łokcie) - «wyrzucać sobie coś, żałować utraconej okazji, szansy»

Polski odpowiednik: pluć sobie w brodę

Той, хто пропустив цю подорож, нехай кусає собі лікті - було фантастично.

5. Вставляти палиці в колеса (wstawiać pałki w koła) - «używać wszelkich sposobów, aby przeszkodzić komuś w realizacji jego zamierzeń»

Polski odpowiednik: rzucać komu kłody pod nogi

Коли я працював над важливим проєктом, деякі мої колеги вставляли мені палиці в колеса.

6. Заморити черв’ячка (zamorzyć robaczka) - «zjeść coś»

Polski odpowiednik: wrzucić coś na ruszt

Чи маєш щось перекусити? Хочу заморити червʼячка.

7. Їхати зайцем (jechać zającem) - «jechać bez biletu»

Polski odpowiednik: jechać na gapę

Вони вирішили їхати зайцем, щоб заощадити гроші на вечерю в ресторані.

8. Робити з мухи слона (robić z muchy słonia) - «wyolbrzymiać coś, przesadzać»

Polski odpowiednik: robić z igły widły

Якщо ми будемо робити з мухи слона на кожному етапі проєкту, то ми ніколи не закінчимо його вчасно.

9. Язик до Києва доведе (język doprowadzi do Kijowa) - «jeżeli się nie zna drogi, najlepiej zapytać o nią»

Polski odpowiednik: koniec języka za przewodnika

Не бійся питати, адже язик до Києва доведе.

10. На городі бузина, а в Києві дядько (na ogrodzie bez, a w Kijowie wujek) - «o rzeczach, które nie mają ze sobą żadnego związku».

Polski odpowiednik: co ma piernik do wiatraka

Важко з тобою сперечатися - у городі бузина, а в Києві дядько.

11. Велика шишка (wielka szyszka) - «ważna, wpływowa osoba, zajmująca wysokie stanowisko»

Polski odpowiednik: gruba ryba

Микола тепер велика шишка, працює тепер в міжнародній компанії.

12. Бити байдики (bić boje) - «próżnować, trwonić czas»

Polski odpowiednik: liczyć muchy na suficie

Під час канікул потрібно не байдики бити, а допомагати батькам по господарству.

13. Годувати обіцянками (karmić obiecankami) - «składać obietnice bez pokrycia»

Polski odpowiednik: Obiecywać gruszki na wierzbie

Політики лише годують людей обіцянками, щоб виграти на виборах.

14. Перемивати кісточки (przemywać kości) - «obmawiać kogoś, plotkować»

Polski odpowiednik: brać kogoś na języki

Після весілля гості перемивали кісточки молодятам через їхнє нетипове вбрання.

15. Ні сіло ні впало (nie siadło nie upadło) - «nagle, niespodziewanie, bez powodu»

Polski odpowiednik: ni z gruszki, ni z pietruszki; ni stąd, ni zowąd

Увечері, ні сіло ні впало, батьків викликали до відділу поліції.

16. З глузду зʼїхав (zjechał z rozumu) - ktoś zwariował lub postępuje
nierozsądnie, zachowuje się irracjonalnie, nie tak jak powinien.

Polski odpowiednik: komuś odjęło rozum

Ти що, з глузду з'їхав, стільки грошей заплатити за ці окуляри?!

17. Або пан або пропав (albo pan, albo przepadł) - wyrażenie używane w trudnej sytuacji, gdy mając do wyboru dwie możliwości trzeba podjąć ostateczną decyzję.

Polski odpowiednik: wóz albo przewóz

Це дуже важливий матч для нашої збірної - або пан або пропав.

18. Скільки літ, скільки зим! (Ile lat, ile zim) - «poufałe, radosne powitanie używane w stosunku do kolegów, dobrych znajomych, których od dawna się nie widziało».

Polski odpowiednik: Kopę lat!

Побачивши свого старого друга, він вигукнув: "Скільки літ, скільки зим!".

19. Майстер на всі руки (majster na wszystkie ręce) - «człowiek zaradny, potrafiący wszystko zrobić, naprawić»

Polski odpowiednik: złota rączka

Мій батько майстер на всі руки - він може відремонтувати будь-що, від електроприладів до меблів.

20. Собаку зʼїсти на чомусь (zjeść psa na czymś) - «znać się na czymś dobrze, zdobyć duże doświadczenie w jakiejś dziedzinie»

Polski odpowiednik: zjeść zęby na czymś

Вона собаку з'їла на астрономії, тому змогла виграти цей конкурс.