Великдень lub Пасха, czyli po ukraińsku Wielkanoc, jest jednym z najważniejszych świąt na Ukrainie. Jak Ukraińcy przygotowują się do jej obchodzenia?? Na co zwracają uwagę? Co to jest „paska” i „płaszczanica”? Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się wszystkiego na temat Wielkanocy na Ukrainie!

Tydzień przed Wielkanocą Ukraińcy idą do cerkwi, aby poświęcić gałązki wierzby. Ten dzień nazywa się Вербна неділя / Wierzbna niedziela i jest przypomnieniem biblijnego wydarzenia - wjazdu Jezusa do Jerozolimy, kiedy był witany palmowymi gałązkami. Ponieważ palmy na Ukrainie nie rosną, Ukraińcy musieli wybrać jakieś inne drzewo. Dlaczego ich wybór padł akurat na wierzbę? To jest drzewo, które pierwsze po zimie budzi się do życia, kwitnąc wierzbowymi baziami. Także w czasach pogańskich wierzbę uważano za święte drzewo.

Co później robią z tą wierzbą? Po mszy świętej „biją” siebie nawzajem poświęconymi gałązkami, przemawiając:

Przyniósłszy wierzbowe gałązki do domu, stawiają je w kącie, koło obrazów. A kiedy wierzba uschnie, to nie wolno jej wyrzucać, tylko spalić lub zanieść do lasu.

Po Wierzbnej niedzieli zaczyna się Великий тиждень / Wielki Tydzień. W tym tygodniu są dwa wyjątkowe dni, o których chciałabym wspomnieć: Чистий четвер / Wielki Czwartek oraz Страсна п’ятниця / Wielki Piątek.

Чистий четвер. Jak wskazuje sama nazwa, tego dnia Ukraińcy sprzątają w swoich domach (po raz ostatni przed świętami). Istnieje też zwyczaj rozpoczynania tego dnia od kąpieli, która ma oczyszczać i dawać zdrowie na cały rok.

Страсна п’ятниця. W tym dniu w cerkwi jest uroczyście wystawiana плащаниця / płaszczanica, czyli płótno, przedstawiające zmarłego Chrystusa w grobie. W Wielki Piątek obowiązuje także ścisły post, wierni powstrzymują się od posiłków aż do wieczora.

W noc z soboty na niedzielę należy wziąć udział w tradycyjnym wielkanocnym nabożeństwie. Całe nabożeństwo trwa aż do rana, około 4 nad ranem święcimy koszyki. W koszyku powinny się znaleźć: паска / paska (tradycyjne wielkanocne pieczywo), яйця / jajka, ковбаса / kiełbasa, шинка / szynka, масло / masło, хрін / chrzan, сіль / sól, свічка / świeczka.

Koszyki przykrywa się вишитим рушником / haftowanym płótnem, na którym są różne wzory z motywami wielkanocnymi - gałązkami wierzby, ptakami, krzyżem, koszykiem oraz pisankami. Wiele osób idących do cerkwi ma także na sobie вишиванки / tradycyjnie haftowane koszule lub sukienki.

Po powrocie z cerkwi przystępujemy do śniadania. Ciekawą tradycją przy świątecznym śniadaniu jest bicie się jajkami. W parze tłuczemy ugotowane jajka pod okrzyki „Христос Воскрес” (Chrystus Zmartwychwstał) - „Воістину Воскрес” (Prawdziwie Zmartwychwstał). Jajko, które okaże się najmocniejsze – wygrywa, a zwycięzca dostaje w nagrodę potłuczone jajko przeciwnika. Warto też dodać, że cały tydzień po Wielkanocy (czasami nawet dłużej) Ukraińcy witają się powyższymi słowami. Takie przywitanie można usłyszeć nie tylko od członków rodziny, ale również od sprzedawcy, celnika, urzędnika państwowego itd.

W poniedziałek, zwłaszcza w zachodniej części Ukrainy, młodzież polewa się wodą, czyli tak samo jak w Polsce, jest Поливаний понеділок / Lany poniedziałek.

Tydzień po Wielkanocy obchodzi się święto zmarłych, tzw. Проводи lub Гробки. Ukraińcy jadą na cmentarz i urządzają tam piknik, ponieważ zgodnie z tradycją należy podzielić się jedzeniem i napojami ze zmarłymi krewnymi.

Chcesz dowiedzieć się więcej o ukraińskich tradycjach czy może interesuje Cię nauka ukraińskiego? Skontaktuj się ze mną i rozpocznij wspaniałą przygodę!