Sytuacja językowa w Ukrainie

W tym artykule przedstawiam sytuację językową w Ukrainie przed rozpoczęciem rosyjskiej inwazji oraz w jej trakcie.

Zgodnie z Konstytucją Ukrainy jedynym językiem państwowym w Ukrainie jest język ukraiński. W praktyce w kraju rozpowszechnione są trzy języki: ukraiński, rosyjski oraz surżyk (mieszanka obu języków).


Zachodnia i środkowo-zachodnia część Ukrainy mówi po ukraińsku. Natomiast na wscho­dzie i po­łu­dniu kraju do­mi­nuje język ro­syj­ski. Dzieje się tak głównie dla­te­go, że tereny te zamiesz­kuje naj­wię­cej et­nicz­nych Ro­sjan, których przodkowie zostali tam przesiedleni jeszcze za czasów stalinowskich.

Oprócz tego na tych terenach przez stulecia odbywała się bardzo aktywna rusyfikacja: zakazywano wydawania książek w języku ukraińskim, zamykano szkoły ukraińskie, wszędzie wprowadzano język rosyjski. Lepszy status społeczny był możliwy tylko wtedy, gdy człowiek posługiwał się językiem rosyjskim.


Ogromna część ludności niezależnie od położenia geograficznego posługuje się surżykiem, czyli mieszanką języka ukraińskiego i rosyjskiego. W spisach ludności surżyk jako język nie funkcjonuje, a posługujące się nim osoby najczęściej zalicza się do użytkowników języka ukraińskiego.

Rosyjskojęzyczni Ukraińcy jeszcze po Rewolucji Godności (Euromajdan) w 2014 roku pomału zaczęli przechodzić na język ukraiński. A kilka dni przed rozpoczęciem rosyjskiej inwazji w 2022 roku ten proces stał się masowy. Pierwszym powodem ku temu było uznanie przez Putina niepodległości tzw. separatystycznych Donieckiej Republiki Ludowej i Ługańskiej Republiki Ludowej oraz wygłoszenie przemówienia o “sztucznym państwie Ukraina stworzonym przez Lenina”. Wtedy na Twitterze pojawił się flashmob “Mój ostatni tweet w języku rosyjskim”, a później “Mój ostani post na Instagramie / Facebooku w języku rosyjskim”.
Wiecznie można patrzeć na trzy rzeczy:

1) jak płonie ogień;
2) jak płynie woda;
3) "mój ostatni tweet w języku rosyjskim".
Język ukraiński zawsze był językiem ludzi wolnych, tych, którzy nie bali się wystąpić przeciwko totalitarnemu reżimowi, a podczas wojny w 2022 roku to tylko się potwierdziło. W pierwszym dniu inwazji Siły Zbrojne Ukrainy poinformowały, że ukraińscy wojskowi rozmawiają wyłącznie po ukraińsku (nawet jeśli ich język jest daleki od ideału) w celu rozpoznania okupanta.
Ważne!
Ukraińscy wojskowi rozmawiają wyłącznie po ukraińsku
(nawet jeśli ich
język jest daleki od ideału), żeby rozpoznać wroga.
Również żołnierze obrony terytorialnej oraz cywile zaczęli sprawdzać podejrzanych za pomocą ukraińskiego słowa “паляниця” (w tłumaczeniu na polski jest to tradycyjny ukraiński chleb pszenny), ponieważ Rosjanie wymawiają je nieco inaczej.
Powiedz "Palianycia"
Z powodu aktywnych działań wojennych ogromna liczba osób ze Wschodu Ukrainy wyemigrowała do zachodnich obwodów, gdzie głównie używa się ukraińskiego. W zachodnich miastach ruszyły kursy języka ukraińskiego dla rosyjskojęzycznych uchodźców wewnętrznych. Także w różnych miejscach publicznych można zobaczyć prośby o mówienie po ukraińsku.
Nie rozmawiaj językiem okupanta! Przejdź na ukraiński.
Na koniec chciałabym zaznaczyć, że z każdym rokiem w Ukrainie rośnie liczba osób posługujących się językiem ukraińskim we wszystkich aspektach życia. A obecna wojna tylko przyspiesza ten proces.
Polecam też przejrzeć:
Podręcznik do nauki języka ukraińskiego
Kurs języka ukraińskiego online
Pokaż więcej
Darmowe materiały do nauki ukraińskiego!
Zapisz się do newslettera już teraz, a otrzymasz darmowy PDF “Ukraiński w 10 minut”
Chcę zapisać się do newslettera i wyrażam zgodę na przesyłanie na mój adres e-mail wiadomości o nowościach i usługach pochodzących od Anastasiia Oleksiuk - Ukraiński Online. Wiem, że mogę zrezygnować z subskrypcji w dowolnym momencie, klikając link na dole newslettera.