Ukraińskie pieśni ludowe

Ukraińcy uwielbiają śpiewać - świadczy o tym imponująca liczba około 200 000 pieśni ludowych (to ponoć najwięcej na świecie!). Niektóre z nich mają nawet ponad 600 lat i przez wieki doczekały się wielu wariantów. Te melodie to prawdziwa skarbnica kultury - a przy okazji świetny i przyjemny sposób na naukę języka ukraińskiego.

Przygotowałam listę 10 naszych ulubionych i najpopularniejszych ukraińskich pieśni ludowych, które musisz poznać.

1. "Ти ж мене підманула" (Ty ż mene pidmanuła / Ty mnie oszukałaś)

Ta żartobliwa i bardzo popularna piosenka opowiada o nieszczęśliwej miłości. Młody chłopak chce spotkać się z dziewczyną, ale ona ciągle go zwodzi, obiecując przyjść „jutro” i nie pojawiając się przez kolejne dni tygodnia. W znanym refrenie narzeka:

„Ти ж мене підманула,
Ти ж мене підвела,
Ти ж мене молодого
З ума-розуму звела.”
(„Zwiodłaś mnie, oszukałaś, ty mnie młodemu rozum zabrałaś”).

Dzięki wymienianiu dni tygodnia w zwrotkach, ta piosenka świetnie pomaga je zapamiętać!

2. "Несе Галя воду" (Nese Halia wodu / Halia niesie wodę)

To jedna z tych ukraińskich piosenek, które chyba każdy zna i przynajmniej raz śpiewał. Opowiada historię młodych kochanków – Hali i Iwana. Hala niesie wodę, a Iwan prosi o łyk. Choć jego pragnienie wykracza daleko poza wodę, duma Hali kazała jej odmówić. Kiedy w końcu zmienia zdanie, moment już przemija.

3. Чом ти не прийшов (Czom ty ne pryjszoł / Dlaczego nie przyszedłeś)

To klasyka ukraińskiej liryki miłosnej. Dziewczyna czeka na ukochanego, który nie przyszedł z powodu psoty młodszej siostry – ukryła siodło, by uniemożliwić mu przyjazd. Na szczęście starsza siostra je odnajduje i miłość zwycięża. Prosta fabuła, a pełna słowiańskiego uroku, pięknie oddaje tęsknotę i radość spotkania.

4. Ой, Марічко, чичері (Oj, Mariczko, czyczeri)

To jedna z najbardziej energetycznych i porywających pieśni weselnych pochodzących z zachodniej Ukrainy, a dokładniej z Huculszczyzny. Usłyszycie w niej autentyczne, lokalne dialekty. To dynamiczna rozmowa między chłopakiem a dziewczyną – Iwanek śmiało zaprasza Mariczkę do wspólnej zabawy, a ona, choć początkowo udaje nieśmiałą, szybko daje się porwać jego urokowi.

5. Ой чий то кінь стоїть (Oj czyj to kin’ stojit' / O, czyj to koń stoi)

To historyczna piosenka o miłości kozaka do pięknej dziewczyny. Musi on ją opuścić i iść na wojnę. Utwór ma klimat dawnych lat i opowiada wzruszającą historię o miłości i poświęceniu.

6. "Горіла сосна, палала" (Horiła sosna, pałała / Sosna płonęła, płonęła)

Ukraińska ludowa pieśń weselna z Karpat, która z czasem rozprzestrzeniła się na całą Ukrainę. Nawiązuje do dawnego zwyczaju palenia sosen na weselach. Gałęzie sosny wbijano w ozdobiony kwiatami, kaliną i wstążkami bochenek weselny, a następnie zapalano świeczki. Sosna symbolizuje dziewczęcość, a ogień – wesele i pożegnanie z młodością.

7. "Пливе кача" (Pływe kacza / Kaczka płynie)

Ukraińska pieśń ludowa o charakterze żałobnym. Zyskała popularność jako utwór upamiętniający Niebiańską Sotnię po wydarzeniach Euromajdanu w 2014 roku. To pożegnalny lament, w którym kaczka przepływająca wodę symbolizuje śmierć i przejście na „drugą stronę”. Śpiew ukazuje smutek i cenę wojny. Tekst jest w dialekcie zakarpackim, ale emocje można zrozumieć bez znajomości słów.

8. Ой, у вишневому саду (Oj, u wysznewomu sadu / Oj, w wiśniowym sadzie)

Wzruszająca historia zakochanej dziewczyny, która wyszła zobaczyć ukochanego, choć nie wolno jej było. Piosenka jest smutna, bo para musi się rozstać.

9. "Червона рута" (Czerwona ruta)

Choć ma autora, dziś uznaje się ją za ludowy klasyk. Napisał ją znany kompozytor Wołodymyr Iwasiuk, który jeszcze jako uczeń odkrył w bibliotece zbiór ludowych kołomyjek z legendą o czerwonej rucie – ta historia stała się inspiracją do stworzenia piosenki.

10. "Щедрик" (Szczedryk)

Ukraińska ludowa pieśń noworoczna (szczedriwka), skomponowana przez Mykołę Łeontowycza na początku XX wieku. Utwór zyskał światową sławę jako „Carol of the Bells”, kiedy amerykański kompozytor ukraińskiego pochodzenia Peter J. Wilhousky napisał do niego angielski tekst w 1936 roku. Oryginalna wersja nawiązuje do tradycji noworocznych i opowiada o jaskółce, która przynosi dobre wieści na nadchodzący rok.